روابط سیاسی ایران و فرانسه در طول تاریخ چطور شروع شد و چگونه بود؟

روابط سیاسی ایران و فرانسه در طول تاریخ امروزه مثال زدنی شده است. این روابط که در زمان شاه عباس شروع شد پر از فراز و نشیب هایی است که شنیدن آن ها می تواند شما را شگفت زده کند . با شنیدن داستان شکل گیری روابط دوستانه بین این دو کشور از اینکه حقایق بی نظری درباره سیاست ایران در آن زمان خواهید فهمید اگر دوست دارید از کشور بزرگ و زیبا فرانسه دیدن کنید می توانید سری به تور فرانسه بزنید.

همه ما می‌دانیم که برای اولین بار که غربی‌ها زمین‌های پارس زبان را به اسم زرتشت و پادشاهی هخامنشی شناختند. بعداً ارتباط مردمان غربی با پارس‌ها اوج گرفتد و بیشتر با ایران و حکومت هخامنشی آشنا شدند. فیلیپ لوبل که از سال 1285 تا سال 1314 حاکم فرانسه بود، در سال 1289 میلادی همان زمانی که حکومت ارفون خان که چهارمین فرمانروای ایلخانی در ایران بود و سال 1305 میلادی زمانی بود که محمد خدابنده هشتمین پادشاه ایلخانی، دو نام دریافت کرد که در این نامه‌ها از او دعوت‌شده بود که با ایران روابط دوستانه داشته باشد. این نامه‌ها هم‌اکنون در مرکز اسناد ملی فرانسه نگه‌داری می‌شوند.

اولین نامه شاه‌عباس به آنری چهارم برای ایجاد روابط سیاسی بین ایران و فرانسه

در سال 1589 آنری چهارم سلسله بوربون ها را تأسیس کرد. در سال 1599 شاه‌عباس به سر آنتونی شرلی که در آن زمان یک جان گرد بود یک نامه داد. او از آنتونی درخواست کرد که این نامه را به آنری چهارم برساند، اما شاه‌عباس هیچ پاسخی به این نامه را دریافت نکرد. بعد از چندین سال در سال 1610 شاه‌عباس با یک کشیش ملاقات کرد که نامه‌ای از آنری چهارم آورده بود که برای ایجاد روابط دوستانه نوشته‌شده بود. شاه‌عباس با این نامه موافقت کرد و جواب آن را با همان کشیش به دربار آنری چهارم فرستاد.

روابط سیاسی ایران و فرانسه در طول تاریخ چطور شروع شد و چگونه بود؟

اما وقتی کشیشی که شاه‌عباس به دربار فرانسه فرستاده بود به پاریس رسید، به او گفتند که آنری چهارم به دست یک کاتولیک متعصب کشته‌شده است؛ و به همین دلیل شاه‌عباس باید نامه‌ای دیگری بفرستد و با لویی سیزدهم مذاکره کند.

استقبال شاه‌عباس از کشیش‌های فرانسوی و اتحاد با لویی سیزدهم

در سال 1622 مسیحیان به دستور پاپ یک سازمان مستقل برای تبلیغ دین مسیحیت تشکیل داند. این سازمان وظیفه داشت که فرمانروایان اروپایی را مأمور کند که کسانی که مسیحی نبودند را ارشاد کنند. به همین دلیل لویی سیزدهم در همان سال دو نفر از مغبلان کاسپون را به همراه یک نامه به اصفهان راهی کرد و از پادشاه ایران دعوت کرد که با اتحاد نظامی با فرانسه موافقت کند. شاه‌عباس از آن‌ها استقبال گرمی به عمل آورد و به مبلغان اجازه داد که شهرهایی همچون تبریز و اصفهان و بغداد تبلیغ کنند. یکی از کسانی که نقش مهم در بهبود روابط میان ایران و فرانسه ایفا کرد، یکی از این کشیش‌ها بود که ژوزف دوپاری نام داشت و “عالی‌جناب خاکستری” معروف بود.

روابط سیاسی ایران و فرانسه در طول تاریخ چطور شروع شد و چگونه بود؟

خاطرات ” پاسفیک دو پروون” و داستان کتاب ” گزارش مسافرت به ایران”

در همین راستا یکی دیگر از تبلیغ‌کنندگان مذهبی فرانسوی به نام پاسفیک دو پروون به ایران آمد. او نامه‌ای در دست داشت که لویی سیزدهم آن را برای شاه‌عباس نوشته بود. شاه‌عباس مثل قبل دوباره با روی گشاده و لبخند از او پذیرایی کرد و به او اجازه داد که مرکز تبلیغاتی برای فرانسوی‌ها در شهرهای مختلف ایران بنا کند. پاسفیک در سال 1631 زمانی که به فرانسه برگشت کتابی نوشت و نام آن را “گزارش مسافرت به ایران” گذاشت. در این کتاب او از مهمان‌نوازی‌های ایرانیان حرف زده بود و از اخلاق‌های خوش‌رو و موردپسند شاه‌عباس گفته بود. بعدازاین موضوع کشیش‌ها و بازرگانان و تاجران زیادی از کشورهای دیگر با استقبالی گرم و با رویی خوش از کشور ایران دیدن کرند.

خاطرات ” پاسفیک دو پروون” و داستان کتاب ” گزارش مسافرت به ایران”

بهبود روابط سیاسی بین ایران و فرانسه و شروع تجارت بین این دو کشور

کمی بعد کشیش با نام رافائل دومان همراه با ژان باتیست تاورنیه به ایران آمدند. رافائل یک کشی به نام از راهبان فرقه کاپوسن بود و ژان باتیست هم یک جهانگرد و تاجر مشهور فرانسوی. شاه‌عباس دوم و شاه سلیمان شیفته دومان شده بودند، چراکه او ریاضیدانی برجسته در فرانسه شناخته می‌شد. دومان که اطلاعات زیادی از ایران به دست آورده بود به هم‌وطنان خودش و مردمان دیگر از دیگر شهرهای اروپا کمک کرد که کشور ایران را بهتر بشناسند.

روابط سیاسی ایران و فرانسه بعد از دوره صفویه

در سال 1644 شرکت هند شرقی فرانسه با الگوبرداری از شرکت‌های هند شرقی انگلیس و هلند در ایران تأسیس شد. این شرکت کنترل بخشی از تجارت بین ایران و فرانسه را در دست داشت. همچنین این شرکت تجارت‌خانه‌هایی در بندرعباس و اصفهان پایه‌گذاری کرد. ارتباط سیاسی و تجاری بین ایران و فرانسه تا زمان حکومت صفویه ادامه پیدا کرد. البته در این راه با فراز و نشیب‌هایی هم همراه بود؛ اما از زمان فروپاشی و سقوط حکومت صفویه تا زمان به دست گرفتن حکومت توسط قاجاریه ارتباط زیادی بین ایران و فرانسه وجود نداشت.

لویی سیزدهم