مفهوم سفر درمانی به قدمت خود دارو است. تاریخچه گردشگری درمان و سلامت به دوران باستان برمیگردد که در زیر گزیدهای از آن بیان گردیده است.
تاریخچه گردشگری درمان و سلامت
دوران باستان: مطالعات فرهنگهای باستان پیوندی قوی بین دین و مراقبتهای سلامتی را نشان میدهد که مربوط به هزاران سال پیش است. بیشتر تمدنهای باستان اثرات درمانی چشمههای آبگرم معدنی و حمام معابد مقدس را تشخیص میدادند.
قرونوسطی: با سقوط تمدن روم، آسیا بهعنوان مقصد اصلی گردشگری پزشکی برای مسافران مراقبتهای سلامت و درمان بود. معابد جای خود را به بیمارستانهایی دادند که خدمات بالینی به مسافرانی که به دنبال مراقبتهای درمانی بودند ارائه میدادند.
دوره رنسانس: دوره رنسانس قرن 14 تا 17 میلادی، نهتنها تولد دوباره هنر و فرهنگ را در اروپا و انگلیس برجسته میکند، بلکه دورهای است که گردشگری پزشکی شکوفا میشود.
دوره پس از رنسانس: در اواخر دوره رنسانس، اشراف از سراسر اروپا برای بهبودی و پاکسازی درمانی به گرمابهها هجوم میآوردند.
1900 – 1997: در این مدت ایالاتمتحده آمریکا و اروپا نهتنها مراکز تجاری و صنعتی بودند، بلکه مرکز سلامت جهانی نیز به شمار میرفتند. سفرهای پزشکی فقط به ثروتمندانی متمول محدود میشد که برای دریافت خدمات عالی پزشکی به این کشورها سفر میکردند.
1997-2001: بحران اقتصادی آسیا در سال 1997 و سقوط ارزهای آسیایی، مقامات دولتی در این کشورها را بر آن داشت تا تلاشهای گردشگری را در بازاریابی کشورهای خود بهعنوان مقصد برتر مراقبتهای سلامت و درمان بینالمللی هدایت کنند. تایلند بهسرعت به قطب جراحی پلاستیک تبدیل شد.
در سال 1997 کمیسیون مشترک بینالمللی برای بررسی امکانات سلامت بینالمللی برای انطباق با استانداردهای بینالمللی به دلیل ظهور ارائهدهندگان بهداشت در سراسر جهان تشکیل شد.
2001 – 2006: پس از حوادث 11 سپتامبر و رونق ساختوساز در آسیا، گردشگری سلامت با حدود 150 هزار شهروند آمریکایی در سال 2006 به مقصد آسیا و آمریکای لاتین به رشد عظیم خود ادامه داد. در این مدت، دندانپزشکی و جراحی زیبایی در این کشورها به سطح بالایی رسیدند.
سال 2007 به بعد: تعداد گردشگران سلامت آمریکایی در سال 2007 به 300 هزار نفر افزایشیافته است که بیشترین تعداد در جهان در جهانگردی پزشکی و درمان بوده است.

فرق گردشگری درمان و سلامت
توریستهای درمانی برای دریافت جراحیهای پزشکی یا درمانهای ارزانتر به خارج از کشور سفر میکنند و در مقایسه با آنچه میتوانند در کشور خود دریافت کنند، به دنبال استانداردهای کیفیت بالاتر یا دسترسی به مراقبت بهتر هستند. از طرف دیگر، کسانی که برای سلامت سفر میکنند، به دنبال فعالیتهایی هستند که سلامتی آنها را حفظ یا تقویت کند. در این حالت، محرک اصلی آنها معمولاً تجربیات منحصربهفرد مبتنی بر مکان یا روشهای درمانی هستند که در کشورشان در دسترس نیستند.

بهعبارتدیگر، گردشگری پزشکی (درمانی) شامل درمانها یا پیشرفتهای زیبایی است که توسط پزشکان متخصص انجام میشود؛ درحالیکه خدمات سلامت لزوماً توسط متخصصان پزشکی معمولی ارائه نمیشوند. هدف گردشگران سلامت پیشگیری از بیماریهاست تا درمان شرایط موجود.
بهعنوانمثال، گردشگری درمانی شامل افرادی است که برای جراحی و مراقبتهای دندانپزشکی سفر میکنند، درحالیکه گردشگری سلامت شامل مسافرانی است که میخواهند درمانها و تشریفات اسپا (آبگرم)، سمینارهای رژیم متعادل و برنامههای تناسباندام را امتحان کنند.

تعاریف و اصطلاحات
گردشگری سلامت: بهطورکلی بهعنوان سفر سازمانیافته خارج از محیط محلی فرد برای حفظ، تقویت یا ترمیم سلامت فردی در زمینه ذهن و بدن تعریف میشود.
گردشگری پزشکی: بهعنوان مسافرت سازمانیافتهتری در خارج از حوزه پزشکی طبیعی مراقبت در نظر گرفته میشود. دستهبندی معمول آن، ارتوپدی و جراحی، جراحی زیبایی، جراحی قلب، جراحی برای لاغری، دندانپزشکی، درمان سرطان و مراقبتهای بعدی است.

چرا مدیکال توریسم
گردشگری پزشکی دروازهای برای دریافت خدمات درمانی باکیفیت و مقرونبهصرفه بوده و فرصتهای مختلفی را برای بیمار و کشور میزبان فراهم میکند.
مزایا برای بیماران:
- درمان فوری
- فرصتهای سفر
- ناشناس ماندن یا حریم خصوصی
- در دسترس بودن متخصصان پزشکی و تجهیزات پیشرفته پزشکی
مزایا برای کشور:
- تقویت اقتصادی
- افزایش اشتغال محلی
- توسعه کشور
- بهبود فعالیت گردشگری

طبق آمار بینالمللی سالانه بیش از 7 میلیون شهروند جهانی برای ارزیابی مزایای گردشگری سلامت از مرزهای سرزمین خود عبور میکنند. بنابراین گردشگری سلامت که شامل گردشگری پزشکی نیز میشود، مانند دروازهای است برای گردشگران پزشکی جهت دریافت مراقبتهای پزشکی ارزانقیمت و بدون هیچگونه تضعیفی در کیفیت.