مجله ایران

چرا باید 13 را بدر کرد؟ | آیین ایرانی در سیزده بدر

[vc_row][vc_column][vc_column_text text_larger=”no”]

بهار زیباترین ارمغان طبیعت به زمینیان است. سرزمین­‌های بسیاری آغاز بهار را گرامی می­‌دارند و در ایران نیز آغاز این هنگامه­ زیبا با مراسمات و رسوم زیبایی همراه است. 

مدت­ها پیش از غوغای بهار، ایرانیان با شور خاصی به استقبال آن می­‌روند. از جشن سده که به نوعی گرامی‌­داشت پایان سرماست، مراسمات استقبال از بهار آغاز می‌­شود. از خانه تکانی و چهارشنبه ­سوری که مراسمات پیش از بهار هستند تا برپایی خوان شکوهمند هفت­‌سین برای خوش­آمدگویی به بهار، همه نشان از اهمیتی است که ایرانیان برای بهار، جشن­ تولد زمین قائل می‌­باشند. 13 بدر کلمه‌ای آشنا برای تمام ایرانیان است. ایرانیان اهمیت زیادی به رسم و رسومات خود می‌دهند و 13 بدر یکی از کهنه‌ترین رسوم این مرز و بوم است.

[/vc_column_text][vc_separator color=”black”][vc_single_image image=”23930″ img_size=”full” alignment=”center” style=”vc_box_shadow_3d” parallax_scroll=”no”][vc_separator color=”black”][vc_column_text text_larger=”no”]

روز 13 بدر چه روزی است؟

در نیمه‌­های فروردین، نوبت به آخرین جشن آغازین بهار می‌­رسد. روز 13 بدر زمانی است که امروزه به نام روز طبیعت شهره است و مشتقی از سنت­‌های باستانی ایران می‌باشد. برخلاف دیگر سنت­های باستانی مبدا روز 13 بدر به درستی مشخص نیست،  اما در تاریخ و در روایات متفاوت، درباره سیزدهمین روز فروردین صحبت‌­هایی شده است.

به اعتقاد برخی از صاحب­‌نظران، ایرانیان در شروع سال­‌نو دوازده روز ابتدایی (به یاد دوازده ماه سال) را به شادی و خوشی و دور از دغدغه­‌های انسانی می­‌گذراندند و در روز 13 بدر به طبیعت می­‌رفتند و به طور رسمی پایان نوروز را اعلام می­‌کردند.

آیا 13 نحس است؟

بسیاری از فرهنگ‌­ها سیزده را عددی نحس و بد یمن می‌­دانند و این اعتقاد چنان در باور برخی افراد ریشه دوانده است که در دنیا اختلال روانی­ای به نام سیزده هراسی وجود دارد! البته که عقل سلیم چنین چیزی را پذیرا نیست و برخلاف گذشتگان که بسیار محدود بودند؛ ما در دنیایی از اطلاعات غرق شده­‌ایم و خوب می­‌دانیم که هیچ عدد، روز و یا رنگی به خودی خود نمی­‌تواند بد یمن باشد.

معنی 13 بدر کردن چیست؟

به ‌هرحال برخی معتقدند که سنت روز 13 بدر برای در کردن نحسی روز سیزدهم است و عبارت درکردن یعنی اینکه از بلای سیزده در امان باشیم و اتفاقات بد را از زندگی بدر کنیم. البته این اعتقاد چندان پایه و اساسی ندارد. زیرا اگر چنین بود و نیاکانمان به این خرافه باور داشتند، چرا سیزدهم هرماه را به­‌در نمی‌­کردند؟

[/vc_column_text][vc_separator color=”black”][vc_single_image image=”23931″ img_size=”full” alignment=”center” style=”vc_box_shadow_3d” parallax_scroll=”no”][vc_separator color=”black”][vc_column_text text_larger=”no”]

باور ایرانیان درباره عدد 13 و روز 13 بدر

در گاه‌شمار ایرانی هر ماه سال دارای 30 روز است که هرروز نام مخصوصی برای خود دارد. سیزدهمین روز هرماه را تیرروز می‌نامند و تیر یا به زبان اوستایی «تیشتر» خدای باران است. شاید بتوان گفت از آن­جایی که بهار فصل رحمت و بارش است، جشن­‌­های نوروزی را در روز سیزدهم که مختص الهه­‌ای پربرکت است، خاتمه می‌دهند.

کوروش نیکنام که عضوی از جامعه زرتشتی است کتابی با عنوان «از نوروز تا نوروز» دارد و در آن به بررسی برخی از رسومات نوروز و پیشینه آن­ها پرداخته است.

طبق این نوشتار، اپوش که در باور مردمان کهن دیو خشکسالی بود و هر از گاهی سر از زمین بیرون می­‌آورد و باعث پژمردن گیاهان و خشکی آب­ها می‌­شد، مبارزه­ای همیشگی با تیر یا تیشتر، ایزد باران داشت. مردم برای پیروزی تیر در سال جدید در این مبارزه که باعث آبادی زمین می‌­شد، سیزدهمین روز بهار که نخستین تیرروز سال بود، به مراتع سرسبز و دل طبیعت می‌­رفتند و به نیایش ایزد باران می­‌پرداختند و به نوعی از خداوند خواستار پیروزی ایزدشان بودند.

[/vc_column_text][vc_separator color=”black”][vc_single_image image=”23932″ img_size=”full” alignment=”center” style=”vc_box_shadow_3d” parallax_scroll=”no”][vc_separator color=”black”][vc_column_text text_larger=”no”]

با همه این تفاسیر، اعتقاد به نحسی عدد سیزده در بین ایرانیان باستان کاملاً موضوعی باطل است. سیزده نه ­تنها نزد مردمان کهن این سرزمین نحس نبوده، بلکه یادآور ایزد محبوبی نیز هست که برای آن­ها سرسبزی زمین و طراوت طبیعت را به ارمغان می‌آورد.

در طول تاریخ آیین‌­های بسیاری به این روز وارد شده که برخی از آن­ها بسیار محبوب و ماندگار شده­‌اند.

برخی از آیین­‌های سیزده­‌ به ‌­در از این قرار است:

  • گره زدن سبزه و آرزو کردن
  • سپردن سبزه به آب روان
  • پرتاب 13 عدد سنگ یا سیب در برخی از مناطق
  • طبخ خوراک­‌های مخصوص که در هرمنطقه متفاوت است، اما در بسیاری از مناطق آش­‌رشته محبوب­ترین خوراک روز 13 بدر است. اعتقاد برخی افراد بر این است که این آش مخلوطی از گیاهان است و گوشتی در آن به­‌کار نرفته و قلب موجود زنده­‌ای از حرکت باز نایستاده است، خوراک مخصوص روز طبیعت شده باشد.
  • انجام بازی محلی که با سرود همراه هستند نیز در مناطقی از ایران برای روز 13 بدر پرطرفدار می‌باشند.

[/vc_column_text][vc_separator color=”black”][vc_single_image image=”23929″ img_size=”full” alignment=”center” style=”vc_box_shadow_3d” parallax_scroll=”no”][vc_separator color=”black”][vc_column_text text_larger=”no”]

جمع‌بندی

ایران سرزمینی پهناور با آداب و رسوم گوناگون است و خارج از مرزهای آن نیز مللی هستند که آیین کهن نوروز را گرامی می­‌دارند. با توجه به گوناگونی این فرهنگ‌ها حتماً صدها آیین متفاوت برای برگزاری رویداد بهاره نوروز و رسوم وابسته به آن چون سیزده ­به­ در داریم که البته هدف همه آن­ها تکریم شادمانی است.

[/vc_column_text][vc_separator color=”black”][/vc_column][/vc_row]

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *